Rosmarin Phytopharmaka DrogenlisteDie Blätter des Rosmarins (Salvia rosmarinus, früher Rosmarinus officinalis) aus der Familie der Lippenblütler enthalten ein ätherisches Öl, Gerbstoffe und Polyphenole. Die Zubereitungen werden unter anderem für die Behandlung von Atemwegserkrankungen wie einer Erkältung und Grippe, bei Muskel- und Gelenkschmerzen sowie bei Kreislaufstörungen eingesetzt. Sie werden lokal, systemisch und inhalativ verabreicht. Rosmarin ist ein bekanntes Gewürz, das in der Küche geschätzt wird. Zu den möglichen unerwünschten Wirkungen der Arzneimittel gehören lokale Hautreaktionen.
synonym: Salvia rosmarinus, Rosmarinus officinalis, Rosemary
ProdukteRosmarin ist unter anderem als Offenware, Tee, Gewürz, in Form von Tropfen, Salben, Cremen, Gelen, Lotionen, Bädern, Inhalationspräparaten, Pflastern, Körperpflegeprodukten und als ätherisches Öl im Handel.
PflanzeDer Rosmarin (Salvia rosmarinus, früher: Rosmarinus officinalis) aus der Familie der Lippenblütler (Lamiaceae) ist ein immergrüner Strauch, der im Mittelmeerraum heimisch ist und etwa einen Meter hoch wird. Die Blätter sind nadelförmig.
Rosmarin, zum Vergrössern anklicken. Foto © PharmaWiki
ArzneidrogeAls Arzneidroge werden die Rosmarinblätter (Rosmarini folium) verwendet, die ganzen, getrockneten Laubblätter der Pflanze. Das Arzneibuch fordert einen Mindestgehalt an ätherischem Öl und Hydroxyzimtsäure-Derivaten.
Rosmarinblätter, zum Vergrössern anklicken. Foto © PharmaWiki
Inhaltsstoffe- Ätherisches Öl: Rosmarinöl ist das mithilfe einer Wasserdampfdestillation aus den blühenden oberirdischen Teilen von Salvia rosmarinus gewonnene ätherische Öl. Es besteht hauptsächlich aus Monoterpenen. Wichtige Bestandteile sind Kampfer, 1,8-Cineol und α-Pinen.
- Gerbstoffe, Labiatengerbstoffe: Rosmarinsäure
- Polyphenole
Die Zubereitungen haben krampflösende, durchblutungsfördernde, schmerzlindernde, antimikrobielle, antioxidative, entzündungshemmende und karminative Eigenschaften.
Anwendungsgebiete- Atemwegserkrankungen wie eine Erkältung, Grippe und Covid-19 mit Beschwerden wie Husten, Schnupfen und Halsschmerzen
- Muskel- und Gelenkschmerzen, Rheuma, für Einreibungen
- Kreislaufbeschwerden
- Als Badezusatz
- Als Gewürz und Küchenkraut z.B. für Focaccia
- Für die Aromatherapie
Gemäss der Packungsbeilage. Die Mittel werden unter anderem topisch, systemisch und inhalativ verabreicht. Der Tee wird als Aufguss zubereitet.
Kontraindikationen- Überempfindlichkeit
- Säuglinge, Kleinkinder
Die vollständigen Vorsichtsmassnahmen finden sich in der Arzneimittel-Fachinformation.
Unerwünschte WirkungenZu den möglichen unerwünschten Wirkungen gehören Überempfindlichkeitsreaktionen und lokale Hautreaktionen.
Literatur- Andrade J.M. et al. Rosmarinus officinalis L.: an update review of its phytochemistry and biological activity. Future Sci OA, 2018, 4(4), FSO283 Pubmed
- Arzneimittel-Fachinformation (CH)
- Borges R.S. et al. Rosmarinus officinalis essential oil: A review of its phytochemistry, anti-inflammatory activity, and mechanisms of action involved. J Ethnopharmacol, 2019, 229, 29-45 Pubmed
- de Macedo L.M. et al. Rosemary (Rosmarinus officinalis L., syn Salvia rosmarinus Spenn.) and Its Topical Applications: A Review. Plants (Basel), 2020, 9(5), 651 Pubmed
- de Oliveira J.R. et al. Rosmarinus officinalis L. (rosemary) as therapeutic and prophylactic agent. J Biomed Sci, 2019, 26(1), 5 Pubmed
- Europäisches Arzneibuch PhEur
Interessenkonflikte: Keine / unabhängig. Der Autor hat keine Beziehungen zu den Herstellern und ist nicht am Verkauf der erwähnten Produkte beteiligt.
Weitere InformationenWirkstoffe: Aconitum napellus (HAB) TM, Arnica montana ex planta tota (HAB) TM, Betula pendula e foliis (HAB) TM, Formicae rufae animalis tot. rec. extr. glycerol. (Formica rufa L.), Mandragora, Ethanol. decoctum (HAB) TM, Rosmarini aetheroleum (Rosmarinus officinalis L., Aetheroleum)
Unternehmen: Weleda AG
Abgabekategorie: B
Gruppe / Anwendung:
Wirkstoffe: Formicae rufae animalis tot. rec. extr. glycerol. (Formica rufa L.), Arnicae flos (Arnica montana L., Flos sicc.), Betulae folium (Betula pendula Roth et Betula pubescens Ehrh., Folium sicc.), Calendulae officinalis herba sicc. (Calendula officinalis L., Herba), Lavandulae aetheroleum (Lavandula angustifolia Mill., Aetheroleum), Rosmarini aetheroleum (Rosmarinus officinalis L., Aetheroleum)
Unternehmen: Weleda AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung:
Wirkstoffe: Stachys officinalis (HAB) D3, Rosmarinus officinale e foliis, Infusum D3 (Ph.Eur.Hom. 1.4.4)
Unternehmen: Weleda AG
Abgabekategorie: B
Gruppe / Anwendung:
Wirkstoffe: Centaurii herbae pulvis (Centaurium erythraea Rafn s.l., Herba), Levistici radicis pulvis (Levisticum officinale Koch, Radix), Rosmarini folii pulvis (Rosmarinus officinalis L., Folium)
Unternehmen: Biomed AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Urologika
Wirkstoffe: Dextrocamphora, Juniperi aetheroleum, Rosmarini aetheroleum, Thymi aetheroleum, Terebinthinae aetheroleum medicinale, Terebinthina laricina, Butyrum caprae
Unternehmen: Tentan AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Topische Mittel gegen Muskel- und Gelenkschmerzen
Wirkstoffe: Methylis salicylas, Levomentholum, Camphora racemica, Pini aetheroleum, Eucalypti aetheroleum, Terebinthinae aetheroleum medicinale, Lavandulae aetheroleum, Rosmarini aetheroleum, Thymi aetheroleum, Citronellae aetheroleum, Salviae aetheroleum, Myristicae fragrantis aetheroleum, Anisi aetheroleum, Caryophylli aetheroleum
Unternehmen: Verfora SA
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Topische Mittel gegen Muskel- und Gelenkschmerzen
Wirkstoffe: Methylis salicylas, Levomentholum, Camphora racemica, Anisi aetheroleum, Caryophylli aetheroleum, Lavandulae aetheroleum, Citronellae aetheroleum, Myristicae fragrantis aetheroleum, Salviae aetheroleum, Thymi aetheroleum, Eucalypti aetheroleum, Terebinthinae aetheroleum medicinale, Pini silvestris aetheroleum, Rosmarini aetheroleum
Unternehmen: Verfora SA
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Topische Mittel gegen Muskel- und Gelenkschmerzen
Wirkstoffe: Cineolum, Rosmarini aetheroleum, Dextrocamphora, Menthae piperitae aetheroleum, Terebinthinae aetheroleum medicinale, Benzylis nicotinas
Unternehmen: Melisana AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Erkältungsmittel
Wirkstoffe: Levomentholum, Anisi stellati aetheroleum, Eucalypti aetheroleum, Gaultheriae aetheroleum, Citronellae aetheroleum, Menthae piperitae aetheroleum, Rosmarini aetheroleum, Arnicae floris extractum oleosum
Unternehmen: Melisana AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Topische Mittel gegen Muskel- und Gelenkschmerzen
Wirkstoffe: Levomentholum, Anisi stellati aetheroleum, Eucalypti aetheroleum, Gaultheriae aetheroleum, Citronellae aetheroleum, Menthae piperitae aetheroleum, Rosmarini aetheroleum, Arnicae floris extractum oleosum
Unternehmen: Melisana AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Topische Mittel gegen Muskel- und Gelenkschmerzen
Wirkstoffe: Dextrocamphora, Capsaicinum, Citralum, Anisi stellati aetheroleum, Eucalypti aetheroleum, Gaultheriae aetheroleum, Citronellae aetheroleum, Menthae piperitae aetheroleum, Melaleucae viridiflorae aetheroleum, Rosmarini aetheroleum, Sinapis aetheroleum, Thymi aetheroleum, Arnicae floris extractum oleosum
Unternehmen: Melisana AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Topische Mittel gegen Muskel- und Gelenkschmerzen
Wirkstoffe: Symphyti radicis extractum, Hippocastani extractum, Arnicae tinctura, Allantoinum, Esculosidum, Levomentholum, Menthae piperitae aetheroleum, Rosmarini aetheroleum
Unternehmen: Melisana AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Topische Mittel gegen Muskel- und Gelenkschmerzen
Wirkstoffe: Rosmarini aetheroleum, Eucalypti aetheroleum, Menthae piperitae aetheroleum, Gaultheriae aetheroleum, Dextrocamphora
Unternehmen: Melisana AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Topische Mittel gegen Muskel- und Gelenkschmerzen
Wirkstoffe: Acidum arsenicosum spag. Glückselig D4 (HAB SV 54b), Arnica montana e floribus sicc. Glückselig D2 (HAB 54c), Aurum chloratum (HAB) D5 (HAB 5a), Kaolinum ponderosum spag. Glückselig D2 (HAB SV 54b), Chelidonium majus ex herba rec. spag. Glückselig D7 (HAB 54a), Cuprum sulfuricum (HAB) D4 (HAB 5a), Digitalis purpurea e folia rec. Glückselig D4 (HAB 54c), Dryopteris filix-mas ex herba rec. Glückselig D4 (HAB 54c), Ferrum chloratum solutum D3 (HAB SV 5a), Hydrargyrum bichloratum spag. Glückselig D6 (HAB 54b), Rosmarinus officinalis e foliis sicc. Glückselig D1 (HAB 54c), Stibium sulfuratum nigrum (HAB) D8, Kalium hydrogentartraticum spag. Glückselig D2 (HAB 54b), Valeriana officinalis e radice sicc. Glückselig D1 (HAB 54c), Zincum metallicum (HAB) D8
Unternehmen: Apotheke zur Eiche AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung:
Wirkstoffe: Millefolii herba, Aurantii amari epicarpium et mesocarpium, Centaurii herba, Anisi fructus, Basilici herba, Coriandri fructus, Rosmarini folium, Foeniculi dulcis fructus
Unternehmen: Morga AG
Abgabekategorie: E
Gruppe / Anwendung: Appetitstimulanzien
Wirkstoffe: Millefolii herba, Aurantii amari epicarpium et mesocarpium, Centaurii herba, Anisi fructus, Basilici herba, Coriandri fructus, Rosmarini folium, Foeniculi dulcis fructus
Unternehmen: Morga AG
Abgabekategorie: E
Gruppe / Anwendung: Appetitstimulanzien
Wirkstoffe: Acidum lacticum, Calendula officinalis ex herba recens ferm 33c TM (HAB 33c), Echinacea pallida e planta tota rec. ferm 33c TM (HAB 33c), Eucalypti aetheroleum (Eucalyptus globulus Labill., Eucalyptus polybractea F.Muell. ex R.T.Baker und Eucalyptus smithii F.Muell. ex R.T.Baker., Aetheroleum), Kreosotum (HAB) D4, Lilium lancifolium ex herba recens ferm 33c D1 (HAB 33c), Origanum majorana ex herba recens ferm 33c TM (HAB 33c), Rosmarini aetheroleum (Rosmarinus officinalis L., Aetheroleum), Salviae aetheroleum (Salvia officinalis L., Aetheroleum), Thuja occidentalis e summitatibus recens ferm 33e D1 (HAB 33e), Thymi typo thymolo aetheroleum (Thymus vulgaris L., Thymus zygis L., Aetheroleum)
Unternehmen: WALA Schweiz AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung:
Wirkstoffe: Levomentholum, Aurantii dulcis flavedinis aetheroleum, Bergamottae aetheroleum, Gaultheriae aetheroleum, Lavandulae aetheroleum, Limonis aetheroleum, Pini silvestris aetheroleum, Rosmarini aetheroleum, Terpineolum, Terpinylis acetas
Unternehmen: Verfora SA
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Topische Mittel gegen Muskel- und Gelenkschmerzen
Wirkstoffe: Millefolii herba, Aurantii amari epicarpium et mesocarpium, Centaurii herba, Anisi fructus, Basilici herba, Coriandri fructus, Rosmarini folium, Foeniculi dulcis fructus
Unternehmen: Morga AG
Abgabekategorie: E
Gruppe / Anwendung: Appetitstimulanzien
Wirkstoffe: Cineolum, Levomentholum, Rosmarini aetheroleum, Thymi aetheroleum
Unternehmen: Spirig HealthCare AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Erkältungsmittel
Wirkstoffe: Piceae aetheroleum, Aurantii dulcis flavedinis aetheroleum, Lavandulae aetheroleum, Rosmarini aetheroleum, Limonis aetheroleum, Eucalypti aetheroleum, Gaultheriae aetheroleum
Unternehmen: Verfora SA
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Topische Mittel gegen Muskel- und Gelenkschmerzen
Wirkstoffe: Levomentholum, Aurantii dulcis flavedinis aetheroleum, Bergamottae aetheroleum, Gaultheriae aetheroleum, Lavandulae aetheroleum, Limonis aetheroleum, Pini silvestris aetheroleum, Rosmarini aetheroleum, Terpineolum, Terpinylis acetas
Unternehmen: Verfora SA
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Topische Mittel gegen Muskel- und Gelenkschmerzen
Wirkstoffe: Levomentholum, Aurantii dulcis flavedinis aetheroleum, Bergamottae aetheroleum, Gaultheriae aetheroleum, Lavandulae aetheroleum, Limonis aetheroleum, Pini silvestris aetheroleum, Rosmarini aetheroleum, Terpineolum, Terpinylis acetas
Unternehmen: Verfora SA
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Topische Mittel gegen Muskel- und Gelenkschmerzen
Wirkstoffe: Levomentholum, Aurantii dulcis flavedinis aetheroleum, Bergamottae aetheroleum, Gaultheriae aetheroleum, Lavandulae aetheroleum, Limonis aetheroleum, Pini silvestris aetheroleum, Rosmarini aetheroleum, Terpineolum, Terpinylis acetas
Unternehmen: Verfora SA
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Topische Mittel gegen Muskel- und Gelenkschmerzen
Wirkstoffe: Hyoscyamus niger ex herba rec. ferm 33d TM (HAB 33d), Hyperici herbae recentis extractum oleosum (Hypericum perforatum L., Herba), Myocardium bovis Gl D7 (HAB 41c), Primulae veris e floribus sicc. W 5 % (HAB 12g), Quarz (HAB), Rosmarini aetheroleum (Rosmarinus officinalis L., Aetheroleum)
Unternehmen: WALA Schweiz AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung:
Wirkstoffe: Balsamum peruvianum artificale, Camphora racemica, Eucalypti aetheroleum, Rosmarini aetheroleum
Unternehmen: Spirig HealthCare AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Erkältungsmittel
Wirkstoffe: Rosmarinus officinale e foliis, Infusum D4 (Ph.Eur.Hom. 1.4.4)
Unternehmen: Weleda AG
Abgabekategorie: B
Gruppe / Anwendung:
Wirkstoffe: Acidum arsenicosum spag. Glückselig D4 (HAB SV 54b), Arnica montana e floribus sicc. Glückselig D2 (HAB 54c), Aurum chloratum (HAB) D5 (HAB 5a), Kaolinum ponderosum spag. Glückselig D2 (HAB SV 54b), Chelidonium majus ex herba rec. spag. Glückselig D7 (HAB 54a), Crataegus e foliis cum floribus rec. Glückselig D1 (HAB 54c), Cuprum sulfuricum (HAB) D4 (HAB 5a), Digitalis purpurea e folia rec. Glückselig D4 (HAB 54c), Dryopteris filix-mas ex herba rec. Glückselig D4 (HAB 54c), Ferrum chloratum solutum D3 (HAB SV 5a), Hydrargyrum bichloratum spag. Glückselig D6 (HAB 54b), Iodum (HAB) D4, Rosmarinus officinalis e foliis sicc. Glückselig D1 (HAB 54c), Stibium sulfuratum nigrum (HAB) D8, Kalium hydrogentartraticum spag. Glückselig D2 (HAB 54b), Valeriana officinalis e radice sicc. Glückselig D1 (HAB 54c), Zincum metallicum (HAB) D8
Unternehmen: Apotheke zur Eiche AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung:
Wirkstoffe: Dextrocamphora, Eucalypti aetheroleum, Gaultheriae aetheroleum, Rosmarini aetheroleum, Terebinthinae aetheroleum medicinale, Arnicae tinctura
Unternehmen: Tentan AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Topische Mittel gegen Muskel- und Gelenkschmerzen
Wirkstoffe: Dextrocamphora, Eucalypti aetheroleum, Gaultheriae aetheroleum, Rosmarini aetheroleum, Terebinthinae aetheroleum medicinale, Arnicae tinctura
Unternehmen: Tentan AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Topische Mittel gegen Muskel- und Gelenkschmerzen
Wirkstoffe: Echinaceae angustifoliae herbae cum radice recentis extractum ethanolicum liquidum, Echinaceae purpureae herbae cum radice recentis extractum ethanolicum liquidum, Menthae piperitae aetheroleum, Thymi aetheroleum, Caryophylli aetheroleum, Cinnamomi folii aetheroleum, Lavandulae aetheroleum, Rosmarini aetheroleum, Juniperi aetheroleum, Saturejae montanae aetheroleum, Matricariae aetheroleum
Unternehmen: Spagyros AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: Pharyngologika - Rachenmittel
Wirkstoffe: Allium cepa ferm 34a (HAB) TM, Barium citricum D10 aquos. (HAB 8b), Cutis feti bovis Gl D4 (HAB 41b), Hirudo medicinalis ex animale toto Gl TM (HAB 41c), Mesenchym bovis Gl D4 (HAB 41b), Polygonatum odoratum e radice rec. ferm 33 d D2 (HAB 33d), Rosmarini aetheroleum (Rosmarinus officinalis L., Aetheroleum), Thuja occidentalis e summitatibus recens ferm 33e D6 (HAB 33e), Vespa crabro ex animale toto D3 (HAB 41c), Silicea colloidale (ex liquor natrii silicici et acidum citricum monohydricum)
Unternehmen: WALA Schweiz AG
Abgabekategorie: D
Gruppe / Anwendung: